Brussel - De ingelaste EU-top over Oekraïne die maandag begint, wordt overschaduwd door de aanhoudende onenigheid over een embargo voor Russische olie. Het is maar zeer de vraag of de top overeenstemming brengt, zeggen hoge EU-diplomaten. De leiders van de 27 EU-lidstaten komen in de middag bijeen in Brussel voor nieuw overleg over de Russische oorlog tegen Oekraïne, die inmiddels ruim drie maanden voortduurt.

Ze buigen zich over hulp om het gehavende land op de been te houden en straks weer op te bouwen, en over de zwakheden van de EU die de oorlog heeft blootgelegd. Op het vlak van defensie, waar gaten moeten worden gestopt. Van energie, waar de hoge prijzen burgers en bedrijven in de problemen brengen. En van voedsel, nu er in Europa duurte en elders zelfs honger dreigt.

Maar de stemming dreigt te worden bepaald door de verdeeldheid over de olieboycot waarover de EU-landen inmiddels bijna vier weken onderhandelen. Ook al staat het nieuwe zesde pakket aan sancties niet op de agenda, "dit is nu eenmaal wat de leiders bezighoudt". De weerstand van met name Hongarije tegen deze "kernbom op de Hongaarse economie" is taai, maar het ongeduld groeit. De gestage stroom van miljarden euro's naar de oorlogskas van het Kremlin moet worden gestelpt, vinden voorvechters. De weer opgeleefde twijfels aan de eensgezindheid en slagvaardigheid van de EU groeien met de dag.

'Lange weg te gaan'

Omdat eerdere concessies niet genoeg bleken voor Hongarije, wil de EU nu Russische aardolie die per pijpleiding wordt aangevoerd uitzonderen van het embargo. Hongarije vroeg daar al van meet af aan om, omdat het land geen zeehavens heeft en dus afhankelijk is van de zogeheten Droezjba-leiding. "We zullen zien of het werkt", zegt een hoge EU-diplomaat over het compromisvoorstel. Andere landen zijn inmiddels in het geweer uit vrees dat Midden-Europa met de goedkope Droezjba-olie straks hun petrochemische bedrijven wegconcurreert.

De onderhandelingen zijn technisch en "er is nog een lange weg te gaan", zo tempert de ingewijde de verwachtingen. Dat is geen kost voor premier Rutte en zijn collega's, stelde ook de Europese Commissie al. Die hoopt op overeenstemming in de loop van de week, maar rekent niet op de top.

Brainstormtop

De andere EU-landen verdenken Hongarije er nog altijd niet van zijn oude bondgenoot Rusland strafmaatregelen te willen besparen, bezweert een EU-bron. Premier Orbán kan op begrip rekenen, omdat zijn land nu eenmaal moeilijk zonder Droezjba-olie kan.

Veel meer dan een "brainstormtop" zit er niet in, schat een prominente Brusselse diplomaat in. "Grote besluiten" zouden pas bij de volgende top in juni mogelijk zijn.