Brussel - De Europese gasprijs ging dinsdagmiddag omhoog door de lekkages van de pijpleidingen Nord Stream 1 en 2, die via de Oostzee van Rusland naar Duitsland lopen. De leidingen waren niet in gebruik, maar het incident draagt bij aan de onrust op de gasmarkt. Volgens exploitant Nord Stream hebben de leidingen op één dag "ongekende schade opgelopen". Er wordt gespeculeerd over sabotage.

De prijs voor een megawattuur gas op de Amsterdamse gasbeurs noteerde bijna 9 procent hoger, op meer dan 188 euro. De lekkages kwamen aan het licht nadat de druk in de leidingen was gedaald. Beide leidingen zijn op dit moment niet in gebruik, maar bevatten wel gas. Het is volgens Nord Stream nog niet te voorspellen wanneer het leidingenstelsel weer operationeel is. De Deense marine en Duitse specialisten doen nog altijd onderzoek naar de oorzaak van het wegvallen van de druk.

Het is "erg voorbarig" om te gissen of er sabotage of andere kwade opzet in het spel is, zegt de Europese Commissie. "Dit is echt niet het moment om te speculeren over mogelijke oorzaken of een al dan niet toevallige samenloop." Nord Stream 1 en 2 liggen zo diep op de zeebodem dat deskundigen onbedoelde schade door scheepvaart onwaarschijnlijk achten.

De Russische regering verklaarde sabotage niet uit te sluiten. "Geen enkele mogelijkheid kan worden uitgesloten op dit moment", zei Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov. Rusland maakt zich volgens hem veel zorgen over de situatie en wil snel opheldering.

Ook de Deense premier Mette Frederiksen vermoedt opzet. "Het is zeldzaam dat er drie lekkages op enige afstand van elkaar zijn. Daarom is het moeilijk voor te stellen dat dit per ongeluk is gebeurd", zei ze tijdens een bezoek aan Polen.

Nord Stream 1 ligt al een tijdje stil. Volgens Rusland heeft dat te maken met technische problemen. De Duitse regering beschuldigt Rusland ervan energie als chantagemiddel in te zetten vanwege de westerse steun aan Oekraïne. Nord Stream 1 is normaal gesproken een belangrijke aanvoerlijn van Russisch gas naar Duitsland en Europa, maar staatsgasbedrijf Gazprom leverde voor de sluiting al maandenlang veel minder gas via die leiding.

Nord Stream 2 zou eigenlijk dit jaar in gebruik genomen moeten worden, maar een paar dagen voor de Russische inval in Oekraïne besloot Duitsland het goedkeuringsproces stop te zetten. Via Nord Stream 2 kon de hoeveelheid Russisch gas naar Duitsland worden verdubbeld.

Juist zaterdag gaat een nieuwe pijpleiding door de Oostzee open die Noors gas naar Oost-Europa brengt. Die moet deze landen helpen het verder zonder Russisch gas af te kunnen.